1. Xét nghiệm TRAb là gì?
Xét nghiệm TRAb là xét nghiệm nhằm giúp xác định nồng độ TRAb trong máu, nhờ đó để đánh giá xem trong cơ thể người bệnh có tồn tại tự kháng thể TRAb hay không, đồng thời chẩn đoán nguy cơ mắc Basedow ở mỗi người bệnh.
Nếu đã mắc bệnh Basedow, cơ thể sẽ tự xuất hiện ba loại kháng thể là TRSAb (kích thích), TRNAb (trung gian) và TRBAb (ức chế). Tuy nhiên, ba loại kháng thể này lại có cấu trúc phân tử khác nhau dẫn đến thụ thể của TSH gắn với chúng ở các màng tế bào của tuyến giáp cũng có sự khác nhau.
Trong ba loại kháng thể này thì TRSAb và TRBAb cạnh tranh với TSH gây ra tác dụng không tốt. Do đó, chỉ có hai kháng thể này có ảnh hưởng đến những chức năng của tế bào tuyến giáp. TRNAb lại chỉ là kháng thể trung gian nên nó không gây ảnh hưởng đến các chức năng của tế bào tuyến giáp.
Ngoài ra, thông qua việc đánh giá tỷ lệ TRSAb/ TRBAb có thể giúp bác sĩ chẩn đoán xác định mức độ nặng nhẹ của bệnh Basedow.
2. Xét nghiệm TRAb được chỉ định khi nào?
Theo Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Văn Hùng - Trưởng khoa Khoa khám bệnh yêu cầu bệnh viện K (cơ sở Tân Triều) cho biết, TRAb đánh giá là một phương pháp xét nghiệm mới với độ nhạy cao hơn được đưa vào sử dụng chẩn đoán Bệnh Basedow. Vì vậy, xét nghiệm định lượng TRAb được các bác sĩ chỉ định trong những trường hợp như:
- Chẩn đoán xác định bệnh Basedow.
- Phân biệt Basedow với các bệnh cường giáp khác.
- Theo dõi quá trình điều trị Basedow.
- Phụ nữ mang thai từng có tiền sử mắc bệnh về tuyến giáp.
Khoảng giá trị tham chiếu của TRAb là < 1.75 UI/L.
Khi người bệnh xuất hiện những triệu chứng, dấu hiệu của mức độ bất thường kích thích tố tuyến giáp và chẩn đoán nghi ngờ là bệnh tự miễn dịch thì cần tiến hành thực hiện xét nghiệm TRAb, cụ thể như sau:
Mức độ thấp kích thích tố tuyến giáp:
Trường hợp rối loạn này gây ra các triệu chứng như: rụng tóc, táo bón, da khô, tăng cân, bướu cổ, mệt mỏi và thường sẽ không chịu được lạnh.
Mức độ cao hormone tuyến giáp:
- Đối với rối loạn hormone tuyến giáp, thường gặp các biểu hiện như lo âu, tim đập nhanh, mệt mỏi, đổ mồ hôi, khó ngủ hoặc sụt cân đột ngột và run tay.
- Đối với phụ nữ mang thai đã có tiền sử mắc bệnh tuyến giáp tự miễn dịch như Basedow hoặc viêm tuyến giáp Hashimoto hay mắc chứng rối loạn tự miễn liên quan đến tuyến giáp thì cần thực hiện sớm xét nghiệm TRAb và một số xét nghiệm khác nhằm định lượng tuyến giáp trong và trước khi kết thúc thai kỳ.
3. Xét nghiệm TRAb được thực hiện như thế nào?
TRAb là xét nghiệm được định lượng theo nguyên lý miễn dịch cạnh tranh và sử dụng công nghệ điện hóa phát quang, được thực hiện theo quy trình sau:
Trước hết, mẫu bệnh phẩm được ủ cùng dung dịch đệm tiền xử lý (PT1), thuốc thử tiền xử lý (PT2) có chứa dạng tiền phức hợp miễn dịch của thụ thể TSH lợn hòa tan (pTSHR) cùng kháng thể đơn dòng từ chuột kháng thụ thể TSH lơn đánh dấu biotin. Nồng độ TRAb trong huyết thanh của người bệnh có tương tác với phức hợp thụ thể TSH.
Sau quá trình thêm các vi hạt phủ streptavidin và tự kháng thể đơn dòng kích thích tuyến giáp (M22) có đánh dấu phức hợp ruthenium, lượng TRAb đã gắn kết được phát hiện dựa trên khả năng ức chế gắn kết của M22 đánh dấu. Toàn bộ phức hợp đó gắn kết với pha rắn thông qua sự tương tác giữa của biotin và streptavidin.
Hỗn hợp phản ứng được vận chuyển tới buồng đo, tại đó các vi hạt đối từ được bắt giữ lên bề mặt của điện cực. Những thành phần còn lại không gắn kết sẽ bị đào thải ra ngoài buồng đo bởi dung dịch ProCell. Cho điện áp vào điện cực tạo nên sự phát quang hóa học và được đo bằng bộ khuếch đại quang tử.
3.1. Chuẩn bị
- Người thực hiện: Kỹ thuật viên chuyên ngành xét nghiệm.
- Phương tiện: Máy xét nghiệm đạt chuẩn.
- Hóa chất: Hóa chất xét nghiệm định lượng TRAb, chất chuẩn TRAb, chất kiểm tra chất lượng TRAb.
- Người làm xét nghiệm: Người đã được bác sĩ chỉ định và tư vấn mục đích của việc làm xét nghiệm.
- Phiếu xét nghiệm: Ghi đầy đủ thông tin về tên, tuổi, giới tính, địa chỉ, chẩn đoán của bác sĩ, tiền sử bệnh lý của người bệnh và chỉ định xét nghiệm.
Lưu ý, xét nghiệm định lượng TRAb yêu cầu phải có thuốc thử tiền xử lý được cung cấp cùng thuốc thử chính và phải được sử dụng cùng nhau như một bộ. Để tránh sự nhầm lẫn, ngay sau khi mở hộp thuốc thử cần đánh dấu nhận biết thuốc thử chính với thuốc thử tiền xử lý cùng một ký hiệu và chỉ nên đặt một cặp thuốc thử, thuốc thử tiền xử lý trên cùng một máy.
Thuốc thử tiền xử lý được pha theo quy cách sau:
- Đo thêm chính xác 4 ml đệm tiền xử lý (PTB) và thuốc thử tiền xử lý đông khô (PTR).
- Lắc nhẹ cho thuốc thử tan hết và hoàn nguyên trong vòng 60 phút. Sau đó, tiến hành cho dung dịch này vào lọ thuốc thử PT2, khi cho cần phải thận trọng để tránh tạo bọt.
3.2. Tiến hành lấy mẫu, bệnh phẩm
- Lấy 3 ml máu tĩnh mạch vào ống nghiệm có chứa chất chống đông phù hợp.
- Sau khi lấy máu xong, nếu ống mẫu đạt yêu cầu, máu không vỡ hồng cầu và không đông rây sẽ được vận chuyển về phòng xét nghiệm để ly tâm tách lấy huyết thanh hay huyết tương.
- Bệnh phẩm được ổn định ở 2 - 8°C trong vòng 3 ngày và -20°C trong vòng 1 tháng.
Chú ý, bệnh phẩm chỉ nên rã đông 1 lần và bệnh phẩm phải được để trong nhiệt độ phòng trước khi đem đi phân tích. Để tránh trường hợp bị bay hơi bệnh phẩm, chất chuẩn và chất kiểm tra chất lượng thì mẫu xét nghiệm nên được phân tích trong vòng 2 giờ
3.3. Tiến hành kỹ thuật
Máy xét nghiệm phải được chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện phân tích, phải được cài đặt chương trình đúng yêu cầu xét nghiệm và đã được đạt chuẩn với xét nghiệm. Ngoài ra, kết quả kiểm tra chất lượng đối với xét nghiệm phải nằm trong dải cho phép và không được vi phạm luật kiểm tra chất lượng.
- Kỹ thuật viên xét nghiệm thực hiện phân tích mẫu, nhập dữ liệu về thông tin bệnh nhân và chỉ định xét nghiệm của bệnh nhân đó vào máy phân tích hoặc phần mềm mạng (nếu có).
- Nạp mẫu bệnh phẩm vào máy phân tích.
- Đặt lệnh cho máy thực hiện phân tích mẫu bệnh phẩm.
- Đợi máy thực hiện thao tác phân tích mẫu theo protocol và cho ra kết quả.
Sau khi có kết quả, người thực hiện cần xem xét và đánh giá chính xác sau đó đưa ra báo cáo hoặc điền kết quả vào phiếu trả kết quả xét nghiệm rồi gửi tới người bệnh.
3.4. Nhận định kết quả
- Giá trị bình thường: <0,92 IU/L.
- Nồng độ TRAb tăng khi người bệnh mắc các bệnh lý như: Viêm tuyến giáp tự miễn hoặc bệnh Basedow.
4. Ý nghĩa của Xét nghiệm TRAb trong chẩn đoán, điều trị bệnh Basedow
Cũng theo Tiến sĩ Hùng, bệnh Basedow được đánh giá là một bệnh lý nội tiết thường gặp và chiếm đến 90% ở các trường hợp người bệnh mắc bệnh cường giáp. Người mắc bệnh này có tuyến giáp bài tiết quá nhiều lượng hormone T3 và T4 so với nhu cầu của cơ thể, từ đó gây nhiễm độc giáp.
Bệnh Basedow do rất nhiều nguyên nhân gây ra nhưng nhiều y bác sỹ thừa nhận và coi đây là bệnh tự miễn dịch, do yếu tố di truyền và yếu tố môi trường kết hợp. Khi cơ thể mất đi khả năng miễn dịch với kháng nguyên tuyến giáp sẽ gây ra phản ứng miễn dịch chống lại tuyến giáp và dấn đến hậu quả là bệnh Basedow.
Trong bệnh Basedow, người ta phát hiện có tự kháng nguyên HLA nhóm 2 xuất hiện trên bề mặt của tuyến giáp. Loại kháng nguyên này kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể, từ đó sản xuát tự kháng thể chống lại nó. Đây được coi là điểm quan trọng gây ra bệnh Basedow.
Tự kháng nguyên HLA này xuất hiện chủ yếu tại thụ thể TSH nên sẽ cạnh tranh với TSH tại TSHR và gọi là TRAb. Ngoài ra, TSHR cũng xuất hiện ở các mô khác như nguyên bào sợi, tế bào cơ, mỡ, tủy xương, tuyến yên hay tế bào lympho,... Vị trí nào có sự xuất hiện của TSHR thì ở đó sẽ xuất hiện tự kháng thể TRAb, có thể định lượng bằng nồng độ xuất hiện trong máu.
Trên đây là những thông tin về xét nghiệm TRAb mà Alo Xét nghiệm muốn chia sẻ để giúp các bạn hiểu thêm về xét nghiệm TRAb là gì? Khi nào cần thực hiện xét nghiệm TRAb và Xét nghiệm TRAb được thực hiện như thế nào, cũng như ý nghĩa của xét nghiệm trong chẩn đoán, theo dõi và điều trị bệnh Basedow. Nếu có vấn đề thắc mắc về xét nghiệm hoặc các vấn đề về sức khỏe khác, hãy liên hệ trực tiếp với ALO XÉT NGHIỆM qua hotline 1900 989 993 để được giải đáp cụ thể.
