1. Thế nào là bệnh Rubella?

Rubella còn được gọi là bệnh "sởi Đức", đây là một bệnh do virus Rubella gây ra, đây là virus chứa ARN, thuộc họ Togaviridae. Các triệu chứng chính của bệnh Rubella gồm: ban đỏ ngoài da, sưng nề các tuyến và một số trường hợp có thể kèm theo đau khớp. Các nốt ban xuất hiện ở mặt, sau đó lan ra toàn thân và gần giống như ban sởi hoặc ban của bệnh sốt tinh hồng nhiệt. Khoảng 50% trường hợp mắc bệnh Rubella không có phát ban.

Bệnh Rubella, kể cả trường hợp ẩn tính đều gây nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai. Khi bào thai nhiễm virus sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của thai nhi. Khoảng 90% số trẻ sinh ra bị mắc Hội chứng Rubella bẩm sinh (CRS: congenital rubella syndrome) do người mẹ bị nhiễm bệnh trong 3 tháng đầu mang thai. Tỉ lệ này sẽ giảm dần nếu thời gian nhiễm Rubella virus càng gần ngày sinh em bé. 

Nguy cơ bị dị tật bẩm sinh giảm xuống từ 10-20% khi mẹ có thai ở tuần thứ 16 bị nhiễm virus Rubella và đặc biệt rất hiếm gặp dị tật ở tuần lễ thứ 20 của thời kỳ thai nghén. Nếu thai nhi nhiễm virus từ sớm thì các biến chứng có thể gặp phải của bệnh đó là: thai chết trong tử cung, sảy thai tự nhiên hoặc các dị dạng bẩm sinh ở các cơ quan chủ yếu của thai nhi như mắt, mặt, não và thần kinh.

2. Nguyên nhân và con đường lây truyền gây ra bệnh Rubella

Bệnh gây bởi virus rubella (không phải là virus sởi), được phân lập lần đầu tiên vào năm 1962. Nó cũng là một bệnh truyền nhiễm nhưng mức độ không nhiều hơn so với bệnh sởi hay bệnh thủy đậu.Phụ nữ mang thai mắc bệnh Rubella cũng có thể lây qua thai nhi. Virus Rubella sau khi nhiễm vào máu của mẹ cũng sẽ truyền qua em bé qua đường nhau thai. Ngoài ra, những khu vực đông người như trường học, bệnh viện, siêu thị, nhà máy,… cũng là môi trường dễ lây lan bệnh.

Người mắc bệnh sởi Đức có thể lây cho người khác trong khoảng một tuần trước khi những nốt phát ban xuất hiện và vẫn có thể tiếp tục lây nhiễm trong khoảng 7 ngày sau đó. Tuy nhiên, có khoảng 25% đến 50% những người bị nhiễm sởi Đức không phát ban hoặc không có triệu chứng, nhưng họ vẫn có thể lây cho người khác.

Trẻ bị hội chứng rubella bẩm sinh có thể gieo rắc virus qua nước tiểu hoặc dịch tiết mũi họng trong một năm hoặc hơn và có thể lây virus sang người chưa có miễn dịch. thường lây qua không khí từ dịch tiết mũi họng.Virus cũng có thể đi qua máu của người mẹ nhiễm vào thai nhi, gây nhiễm trùng bào thai. Vì nói chung đây là một bệnh nhẹ ở trẻ em, nên mối nguy hiểm chính của rubella là ở phụ nữ có thai, có thể gây hội chứng rubella bẩm sinh ở trẻ.

Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus Rubella nhân lên trong các tế bào đường hô hấp, lan đến các hạt lympho rồi vào đường máu và gây bệnh.

3. Dấu hiệu nhận biết của bệnh

Ban lúc đầu xuất hiện ở trên đầu, mặt, rồi mọc khắp toàn thân nhưng thường không tuần tự như bệnh sởi

Bệnh Rubella thường nhẹ, các triệu chứng bệnh Rubella thường xuất hiện từ ngày 16-18 sau khi phơi nhiễm. Có biểu hiện tương tự như bệnh cúm. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Sốt: Người bệnh thường có biểu hiện sốt nhẹ, khoảng 38 độ C, kèm nhức đầu, mệt mỏi, đau rát vùng họng, chảy nước mũi trong, thường từ 1-4 ngày, sau khi phát ban thì sốt giảm.
• Nổi hạch: Ở vùng chẩm, cổ, bẹn, ấn đau. Hạch xuất hiện trước khi phát ban, tồn tại vài ngày sau khi ban bay hết.
• Phát ban: Ban lúc đầu xuất hiện ở trên đầu, mặt, rồi mọc khắp toàn thân nhưng thường không tuần tự như bệnh sởi. Đặc điểm của ban là màu hồng hoặc hơi đỏ, hình tròn hoặc hình bầu dục, kích thước 1-2mm, ngứa, thường kéo dài khoảng 3 ngày sau đó biến mất để lại nốt thâm trên da.
• Ngoài ra có thể đau khớp, viêm kết mạc.

Tuy nhiên có khoảng 50% trường hợp không có những biểu hiện lâm sàng điển hình khiến người bệnh nhầm tưởng triệu chứng bệnh Rubella với các bệnh khác.

4. Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Người lớn hoặc trẻ em đều có nguy cơ mắc bệnh Rubella. Nhưng ở một số đối tượng, nguy cơ mắc bệnh Rubella cao hơn những người khác như:

• Những người chưa từng tiêm vắc xin phòng bệnh Rubella.
• Những người chưa từng mắc bệnh Rubella.
• Người đi đến những quốc gia khác, đặc biệt là những nơi đang thịnh hành dịch Rubella.

5. Phương pháp điều trị bệnh Rubella

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu bệnh Rubella. Bệnh thường có diễn biến nhẹ nên không cần sự chăm sóc và điều trị đặc biệt, mà có thể điều trị tại nhà hoặc các cơ sở y tế. Nếu trẻ sốt cao, các bác sĩ hạ sốt cho trẻ bằng những biện pháp như uống nhiều nước, chỉ sử dụng thuốc hạ nhiệt khi thực sự cần thiết và tốt nhất không nên dùng Aspirin. Không dùng kháng sinh khi không có bội nhiễm.  

Bệnh nhân Rubella cần kết hợp nghỉ ngơi và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, chú ý chăm sóc và vệ sinh răng miệng, bàn tay và thân thể.

Khi có dấu hiệu bệnh, bệnh nhân nên sớm đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị, cách ly khi cần thiết để hạn chế việc lây lan cho những người thân xung quanh. 

6. Một số biện pháp phòng ngừa bệnh Rubella

Rubella không có thuốc điều trị đặc hiệu, do đó tiêm vắc xin là biện pháp phòng tránh bệnh tốt nhất. Các biện pháp phòng ngừa bệnh Rubella bao gồm:

• Tiêm phòng vắc xin rộng rãi cho trẻ từ 12-24 tháng tuổi.
• Tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc xin: Sốt phát ban, nổi hạch, tăng bạch cầu đa nhân, đau khớp.
• Với những phụ nữ có ý định mang thai nên chủ động đi xét nghiệm xác định có miễn dịch với Rubella hay chưa, nếu chưa có nên tiêm phòng vắc xin ít nhất 1-3 tháng trước khi mang thai. Khi có thai không nên tiêm vắc xin vì nó có thể đi qua nhau thai và nhiễm cho thai nhi.
• Phụ nữ trong thời kỳ mang thai cần hạn chế tiếp xúc với những người bị sốt, phát ban hay với trẻ mắc Rubella bẩm sinh.
• Khi có những biểu hiện như sốt, phát ban, nổi hạch trong thời kỳ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám, chẩn đoán và tư vấn.
• Chống chỉ định tiêm vắc xin Rubella cho những người mắc bệnh suy giảm miễn dịch, thận trọng với bệnh nhân có tiền sử dị ứng nặng với gelatin, thuốc neomycin hoặc các lần tiêm vắc xin trước, người đang sốt.

Bệnh Rubella hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị dứt điểm. Khi có những biểu hiện mắc bệnh, hãy bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân và tham khảo ý kiến bác sĩ để quá trình điều trị bệnh Rubella diễn ra thuận lợi, nhanh chóng.

Hy vọng với những thông tin mà Alo Xét Nghiệm vừa chia sẻ sẽ giúp các bạn hiểu hơn về bệnh Rubella, có thêm thông tin để chủ động phòng tránh và điều trị bệnh ngay từ những giai đoạn đầu. Với sự đầu tư trang thiết bị hiện đại được vận hành theo tiêu chuẩn quốc tế cùng với sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ nhân viên y tế lành nghề và các chuyên gia đầu ngành, Hệ thống y tế Alo Xét Nghiệm đã và đang triển khai thực hiện xét nghiệm miễn dịch định lượng Rubella IgM và IgG để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của khách hàng.

Ngoài ra, Alo Xét Nghiệm là cơ sở y tế có đa dạng các dịch vụ, các gói xét nghiệm như: Tầm soát ung thư, Xét nghiệm vi chất dinh dưỡng cho bé, xét nghiệm tổng quát sức khỏe định kỳ, xét nghiệm NIPT sàng lọc trước sinh,... Bên cạnh đó, cơ sở triển khai dịch vụ lấy mẫu tại nhà giúp khách hàng thêm thuận tiện, không cần mất thời gian đi lại, chờ đợi. Chúng tôi luôn nỗ lực để mang đến cho khách hàng những kết quả xét nghiệm nhanh chóng và chính xác nhất.

Alo Xét Nghiệm với dịch vụ xét nghiệm kiểm tra sức khỏe tại nhà sẽ luôn đồng hành để chăm sóc cho sức khỏe của bạn. Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!